Ik wil een brug slaan tussen authenticiteit, de gelaagdheid van een ui en holding space, maar moet hiervoor een serieuze omweg maken.
Serieus in de betekenis van diepzinnig én uitgebreid.. Hou je dus asjeblieft vast aan de takken van de bomen als je wenst dit schrijfsel te smaken.
Authenticiteit is een concept dat moeilijk in een definitie te vatten valt. Wat vast staat, is dat het impliceert dat je handelt volgens je waarden[1]; dat jouw waarden, acties en woorden op één lijn liggen[2].
Met de nadruk op waarden te leggen, schuif ik echter de hete aardappel door naar het definiëren van een ander moeilijke concept. ‘Waarden’ zijn zo’n dooddoeners die we, meer en meer, via holle slogans naar ons hoofd geslingerd krijgen: ‘onze Vlaamsche normen en waarden…’ Ik ga me dus wagen aan reflecties over waarden en authenticiteit. Best wel spannend in een maatschappij die toenemend gekenmerkt wordt door polarisatie.
Rokeach[3] definieert een waarde als volgt: ‘Een waarde is een persoonlijk of maatschappelijk blijvende overtuiging dat een specifieke gedragswijze of een bepaald wereldbeeld te verkiezen valt boven een ander die er (haaks) tegenover staat’.
Dankzij deze definitie kunnen we trouwens de onstaansreden voor polarisering in de maatschappij begrijpen: jouw waarde kan haaks staan tegenover de mijne –maar dat is stof voor een ander cursiefje– want de maatschappij is nu eenmaal pluralistisch (geworden).
Waarden zijn ingebed in elk mens, geven richting aan onze acties, geven zin aan wat we doen, zetten ons op weg om te zijn wie we écht willen zijn[4]. En zo kunnen we opnieuw het bruggetje maken naar authenticiteit: authenticiteit is handelen overeenkomstig onze waarden!
Maar de kous is echter nog niet af, de sajet is nog niet op. Waarden vinden hun oorsprong in onze kindertijd[5], en ook al zijn ze beperkt in aantal[3], ze ontdekken en begrijpen is een ‘never ending story’[6]. Want ook al blijven onze waarden stabiel, het zijn de dingen des levens die ons doen stilstaan bij onze waarden, ons handelen richting geven.
Voor mensen die authentiek door het leven wensen te wandelen is het een levenswerk om trouw te zijn aan hun waarden én aan zichzelf[7]: zij dienen open te blijven voor tegenstrijdige visies[8], en waar nodig bij te sturen[9].
We staan immers een leven lang in relatie tot de maatschappij[10], en je kan alleen maar authentiek zijn als je in relatie gaat, als je geraakt kan worden door ‘het gelaat van de ander’[11].
We moeten dus zin geven aan de dingen die het leven ons toewerpt[12]. Een persoon die authentiek wil zijn moet continu kijken naar de zaken die hem/haar van kindsbeen af vorm hebben gegeven[7], en hoe deze ontstaansgeschiedenis -met zijn positieve en negatieve verhaallijnen- een beslissingsproces beïnvloedt[9].
Authentieke mensen blijven echter niet hangen in de negativiteit, maar zoeken eerder een uitweg om via deze gebeurtenissen betekenis aan hun leven te geven[13].
En zo kom ik stilaan tot het punt dat ik maken wil.
Authenticiteit behelst niet enkel ‘Walk the Talk’, maar ook ‘Talk the Walk’ (wat al eens vergeten wordt), want authenticiteit betekent ook dat je jezelf bloot geeft[8].
Niet enkel Walk the Talk, maar ook Talk the Walk
Authenticiteit houdt in dat je verkondigt wat jou gelukkig maakt, wat jou raakt, wat je blij maakt, waar je het lastig me hebt; én vooral ook ‘het waarom’.
Hier knelt mijn schoentje 😉
Als men mij vraagt ‘hoe gaat het’ (en surtout bij het vermaledijde ‘alles goed’) dan heb ik de onhebbelijke neiging om een eerlijk antwoord te formuleren, niet het maatschappelijk wenselijke ‘ça va, en met jou?’.
Maar ik wil mijn diepste zielenroerselen niet aan iedereen te grabbel gooien.
Daarom werk ik in gelaagdheid, zoals bij het pellen van een ui.
Ik zal niet liegen, maar mensen waar ik ver van af sta, daar zal ik gewoon een kort oprecht antwoord aan geven.
Mijn kameraden, die krijgen wat meer details en al stukken verhaal.
Mijn vrienden, die krijgen de verhalen, mét de sappige details, maar niet noodzakelijk de vraagstukken waar ik op dat moment mee aan het stoeien ben.
Mijn intimi, tja, dat zijn de mensen die ik zal contacteren met het verzoek ‘kunnen we eens praten?’. Het zijn de mensen met wie ik mijn onafgewerkte, ongekuiste verhalen deel. De intimi zijn de mensen die me uitnodigen ten volle mezelf te zijn, bij wie ik kan en mag emotioneel zijn. Die enkelingen die mee kunnen lachen en huilen om de negatieve en positieve plotwendingen die inherent aan het leven verbonden zijn[14]. Het zijn de mensen die ‘holding space’[15] voor me doen.
Het zijn ook de mensen die mij de eer gunnen om voor hen ‘holding space’ te zijn. Het zijn de mensen waar ik verbinding belangrijk vind.
“I define connection as the energy that exists between people when they feel seen, heard, and valued; when they can give and receive without judgment; and when they derive sustenance and strength from the relationship.” [16]
De intimi zijn ook die mensen die mij hun verhalen toevertrouwen, die mij tot tranens toe bewegen wanneer we de kern raken. De coachees die, beetje bij beetje, schoorvoetend bij mij hun kast leegmaken. De mensen die mij hun vertrouwen geven om getuige te zijn van hun ‘primal scream’, geen lokroep om medelijden, maar een existentiële krijs die de pure pijnlijke rauwheid van kwetsuren in zich draagt[17]. De mensen die me dankbaar en nederig stemmen omdat ik voor hen als als spaceholder onzichtbaar (lees: ik intervenieer niet) doch ten volle aanwezig mag zijn.
Die mensen, coachee of vriend (het doet er niet toe) die ik diep in de ogen kan, die mensen die onder mijn huid leven[14], dat zijn de intimi.
Deze blog is eigenlijk een lang uitgesponnen lofrede aan jullie, mijn intimi!
Zelfzorg is zorg dragen voor je intimi, beseffen dat je een plek hebt waar je altijd ten volle terecht kunt.
Referenties
[1] R. Goffee and G. Jones, Why Should Anyone Be Led by You? What It Takes to Be an Authentic Leader. Boston: Harvard Business Review Press, 2006.
[2] G. Yukl, Leadership in Organizations, 6th edn. Saddle River: Prentice-Hall, 2006.
[3] M. Rokeach, The Nature of Human Values. New York: The Free Press, 1973.
[4] L. Wray─Lake and A. K. Syvertsen, “The Developmental Roots of Social Responsibility in Childhood and Adolescence,” in New Directions for Child and Adolescent Development, no. 134, 2011, pp. 11–25.
[5] D. Diermeier, “Leading in a world of competing values: a strategic perspective on corporate social responsibility,” in Responsible Leadership, T. Maak and N. Pless, Eds. London: Routledge, 2006, pp. 155–169.
[6] R. E. Freeman and E. R. Auster, “Values, Authenticity, and Responsible Leadership,” J. Bus. Ethics, vol. 98, no. S1, pp. 15–23, Sep. 2011.
[7] B. George, True North: discover your authentic leadership. San Francisco: Jossey-Bass, 2007.
[8] M. H. Kernis, “Toward a conceptualization of optimal self-esteem,” Psychol. Inq., vol. 14, no. 1, pp. 1–26, 2003.
[9] B. J. Avolio, Leadership Development in Balance: Made|Born. New York: Pychology Press, 2005.
[10] G. H. Mead, Mind, Self, & Society: From the Standpoint of a Social Behaviorrist. Chicago: University of Chicago Press, 1934.
[11] E. Levinas, Otherwise than being or beyond essence. Dordrecht: Kluwer Academic Publications, 1991.
[12] B. Shamir and G. Eilam, “‘What’s your story?’ A life-stories approach to authentic leadership development,” Leadersh. Q., vol. 16, no. 3, pp. 395–417, Jun. 2005.
[13] B. George, P. Sims, A. N. McLean, and D. Mayer, “Discovering Your Authentic Leadership,” Harv. Bus. Rev., vol. 85, no. 2, pp. 129–138, Feb. 2007.
[14] J. Mettepenningen, Onder Elkaars Huid: Ecologie van de Vriendschap. Antwerpen: Halewijn, 2017.
[15] H. Plett, “Centre for Holding Space,” 2020. [Online]. Available: https://centreforholdingspace.com/. [Accessed: 14-Aug-2020].
[16] B. Brown, The Gifts of Imperfection: Let Go of Who You Think You’re Supposed to Be and Embrace Who You Are. Center City: Hazelden, 2010.
[17] H. Plett, The Art of Holding Space: A Practice of Love, Liberation, and Leadership. Vancouver B.C.: Page Two Books, 2020.